Ўрмон қўриқчилиги тўғрисидаги низомни тасдиқлаш ҳақида

Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг қарори

ЎРМОН ҚЎРИҚЧИЛИГИ ТЎҒРИСИДАГИ НИЗОМНИ ТАСДИҚЛАШ ҲАҚИДА

«Ўрмон тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси Қонунининг 13-моддасига мувофиқ Вазирлар Маҳкамаси қарор қлади:

1. Ўрмон қўриқчилиги тўғрисидаги Низом иловага мувофиқ тасдиқлансин.
2. Белгилансинки, ўрмон қўриқчилиги ходимларини белгиланган тартибда формали кийим-бош билан таъминлаш харажатлари ўрмон хўжалиги корхоналари маблағлари ҳисобига амалга оширилади.
3. Ўзбекистон Республикаси Ўрмон хўжалиги давлат қўмитаси ўрмон қўриқчилиги ходимларини босқичма-босқич икки йил мобайнида формали кийим-бош билан таъминлашни ташкил этсин.
4. Мазкур қарорнинг бажарилишини назорат қилиш Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг Қишлоқ ва сув хўжалиги, қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини қайта ишлаш ҳамда истеъмол товарлари масалалари ахборот-таҳлил департаментига юклансин.

Ўзбекистон Республикасининг Бош вазири Ш. МИРЗИЁЕВ

Тошкент ш.,

2008 йил 9 сентябрь,

203-сон

Вазирлар Маҳкамасининг 2008 йил 9 сентябрдаги 203-сон қарорига
ИЛОВА

Ўрмон қўриқчилиги тўғрисида

НИЗОМ

1. Умумий қоидалар
2. Ушбу Низом «Ўрмон тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси Қонунига ва бошқа қонунчилик ҳужжатларига мувофиқ ўрмон қўриқчилиги фаолияти тартибини белгилайди.
3. Ўрмон қўриқчилиги ўрмонларни қўриқлаш ва муҳофаза қилишни таъминлаш мақсадида ўрмон хўжалиги корхоналарида ташкил этилади.
4. Ўрмон қўриқчилигининг мансабдор шахслари айни бир вақтда ўрмон хўжалиги давлат органларининг инспекторлари ҳисобланади.
5. Ўрмон қўриқчилигининг асосий вазифалари
6. Қуйидагилар ўрмон қўриқчилигининг асосий вазифалари ҳисобланади:

ўрмонлардан оқилона фойдаланиш, уларни такрорий кўпайтириш ва ўрмонларнинг маҳсулдорлигини оширишни таъминлаш мақсадида ўрмонларни қўриқлаш ва муҳофаза қилиш соҳасидаги муносабатларни тартибга солиш, шунингдек ўрмонларнинг ер устида ва авиация ёрдамида қўриқланишини ташкил этиш, ёнғинларнинг олдини олиш чора-тадбирларини амалга ошириш, ёнғинларни ўз вақтида аниқлаш ва бартараф этиш;

ўрмонларни дарахтларни ўзбошимчалик билан кесишдан, ўғирлаш, йўқ қилиш ва ўрмон тўғрисидаги қонунчиликнинг бошқа бузилишларидан муҳофаза қилиш, шунингдек ўрмон фонди ерларини муҳофаза қилиш;

(4-банднинг учинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 4 апрелдаги 153-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 05.04.2022 й., 09/22/153/0266-сон)

юридик ва жисмоний шахслар томонидан дарахтларни кесиш ва ёғоч сотиш қоидалари бажарилиши, шунингдек пичан ўриш, мол боқиш ва ўрмондан фойдаланишнинг бошқа турлари қоидаларига риоя этилишини назорат қилиш;

ўрмон зараркунандалари ва касалликлари ўчоғини ўз вақтида аниқлаш, уларнинг ривожланишини прогнозлаштириш ва уларга қарши курашиш;

ўрмонларни ёнғинлардан, дарахтларни ўзбошимчалик билан кесишлардан ва ўрмон фонди ҳудуди доирасида бошқа ўрмон тўғрисидаги қонунбузарликлардан муҳофаза қилиш мақсадида Ўзбекистон Республикаси ўрмонларида ёнғин хавфсизлиги қоидалари бажарилиши устидан назорат қилиш;

ўрмонлардан фойдаланиш ва уларни такрорий кўпайтириш, уларни қўриқлаш ва муҳофаза қилиш, ўрмон фонди ҳудудида ҳайвонот дунёси устидан назорат қилиш;

ўрмон фонди ҳудудида ов қилиш қоидалари, нормалари ва муддатларига риоя қилинишини таъминлаш;

биотехника чора-тадбирларини амалга ошириш.

III. Ўрмон қўриқчилигини ташкил этиш

5. Ўрмон қўриқчилигига умумий раҳбарлик қилиш Қорақалпоғистон Республикаси Ўрмон хўжалиги қўмитаси ва вилоятлар ўрмон хўжалиги бошқармалари, ўрмон хўжаликлари ва тизимнинг бошқа ташкилот ва корхоналари орқали Ўзбекистон Республикаси Ўрмон хўжалиги давлат қўмитаси томонидан амалга оширилади.
6. Қуйидагилар ўрмон қўриқчилиги ходимлари ҳисобланади:

ўрмон хўжаликларида, шу жумладан тажриба ўрмон хўжаликлари ва бошқа ихтисослаштирилган ўрмон хўжаликларида — директор, бош ўрмон беги, ўрмонларни қўриқлаш ва муҳофаза қилишни таъминлаш масалалари билан шуғулланадиган барча тоифалардаги мутахассислар, ўрмон беги, ўрмон беги ёрдамчиси, ўрмон устаси, ўрмончи, егерь;

давлат қўриқхоналари, миллий табиий боғлар ва овчилик хўжаликларида — директор, бош ўрмон беги, бўлимлар бошлиқлари, ўрмонларни қўриқлаш ва муҳофаза қилишни таъминлаш масалалари билан шуғулланадиган барча тоифалардаги мутахассислар, ўрмон беги, ўрмон беги ёрдамчиси, ўрмон устаси, ўрмончи, егерь;

Қорақалпоғистон Республикаси Ўрмон хўжалиги қўмитаси ва вилоятлар ўрмон хўжалиги бошқармалари — раҳбар (раис, бошлиқ), бош ўрмончи, ўрмон назоратчиси, ўрмон кадастри мутахассиси, ўрмон хўжалиги муҳандиси, ўрмонларни муҳофаза қилиш муҳандиси масалалари билан шуғулланадиган барча тоифалардаги мутахассислар;

Ўзбекистон Республикаси Ўрмон хўжалиги давлат қўмитаси марказий аппаратида — раис, раиснинг биринчи ўринбосари, раис ўринбосарлари, бошқармалар ва бўлимлар бошлиқлари, бошқарма бошлиқлари ўринбосарлари, бош мутахассислар, етакчи мутахассислар);

Ўзбекистон Республикаси Ўрмон хўжалиги давлат қўмитаси тизимидаги республика ташкилотларида — бошлиқлар, бошлиқларнинг ўринбосарлари, бўлимлар бошлиқлари, бўлимлар бошлиқлари ўринбосарлари, барча тоифалардаги мутахассислар (бош мутахассислар, етакчи мутахассислар).

7. Ёнғин хавфи даврида ўрмон хўжалиги корхоналарининг ўрмон қўриқчилиги бюджет маблағлари ва ўз маблағлари ҳисобига вақтинчалик ёнғин қоровуллари билан кучайтирилади.
8. Ўрмон хўжаликларида ўрмон қўриқчилиги ўрмон хўжалиги директорига ҳамда унинг раҳбарлиги остида бош ўрмон бегига ва ўрмонларни қўриқлаш ва муҳофаза қилиш муҳандисига, ўрмон бўлимларида эса — ўрмонбегилари ва уларнинг ёрдамчиларига, ўрмон усталарига, инспекторларга ва ўрмончиларга, давлат қўриқхоналари директорлари ва инспекторларига юкланади.
9. Ўрмон бўлимлари ва ўрмон бўлимларига бўлинмаган ўрмон хўжаликлари ўрмонларини қўриқлашни яхшироқ ташкил этиш учун ер участкаларига, участкалар эса ўрмон айланмаларига бўлинади.
10. Ўрмон қўриқчилиги тушунтириш ишлари олиб бориш ва кўнгилли ёнғин дружиналарини ташкил этиш йўли билан ўрмонларни қўриқлаш ишларига маҳаллий аҳолини жалб этади.
11. Ўрмон қўриқчилиги ходимларининг ҳуқуқ ва мажбуриятлари
12. Ўрмончилар ва егерлар ўрмонлар ва уларга ишониб топширилган ўрмон айланмаларидаги мол-мулкни бевосита қўриқлайдилар ва ўрмон усталарига бўйсунадилар.

Ўрмончилар ва егерлар қуйидаги ҳуқуқларга эга:

дарахтларни кесиш, пичан ўриш, мол боқиш ва ўрмондан фойдаланишнинг бошқа турларига ҳамда ўрмонда ов қилишга ҳужжатларни текшириш;

ўрмонларни, шунингдек ўрмондаги ҳайвонот дунёсини қўриқлаш, муҳофаза қилиш, улардан фойдаланиш ва уларни такрорий кўпайтириш соҳасида маъмурий ҳуқуқбузарликлар тўғрисида баённомалар тузиш;

ўрмонларда ёнғин хавфсизлиги қоидалари бажарилишини назорат қилиш ва ушбу қоидалар ташкилотлар томонидан бузилиши тўғрисида дарҳол ўрмон устасига хабар бериш, ушбу қоидалар алоҳида шахслар томонидан бузилган тақдирда бу ҳақда баённома тузиш;

ўрмон ёнғинлари келиб чиқишида айбдор бўлган шахсларни ушлаш ва уларни тегишли органларга келтириш.

Ўрмончилар ва егерлар қуйидагиларга мажбурдир:

ўз ўрмон айланмасини ва унинг чегараларини, ўрмон айланмасида эса — йўллар, сув ҳавзалари, дарёлар, кўллар, ҳовузлар, қудуқлар, дарахтларни кесиш жойларини, энг яқинда телефони бор жойни, ўрмон қўриқчилиги юқори турувчи ходимларининг яшаш жойини ва энг яқиндаги аҳоли пунктларини яхши билиш;

ўрмонда ёнғин хавфсизлиги қоидаларини ва ўрмон ёнғинларини ўчиришнинг амалий усулларини билиш;

дарахт кўчатлари экиш ва ўтқазиш, ўрмоннинг табиий тикланишига кўмаклашиш, дарахт кўчатларини парвариш қилиш, шунингдек ўрмон ёнғини келиб чиққан тақдирда уни бартараф этишнинг барча чора-тадбирларини кўриш, айни бир вақтда ёнғин тўғрисида ўрмон устасини ёки ўрмон бегини хабардор қилиш;

ушбу фаолиятни амалга оширишнинг белгиланган қоидалари бажарилишини назорат қилиш, шунингдек дарахтларни кесиш, ов қилиш ва ўрмондан қўшимча равишда фойдаланиш билан боғлиқ ноқонуний хатти-ҳаракатларни тўхтатиш чора-тадбирларини кўриш;

ўз айланмасида кўприклар, ёнғин миноралари ва назорат чегара столбалари ва бошқаларнинг сақланишини кузатиб бориш;

айланмада аниқланган зарарли ўрмон ҳашаротлари, ўрмон касалликлари, шамол, довул синдирган, қуриб қолган дарахтлар ва ўрмон хўжалигига зарар етказиши мумкин бўлган бошқа ҳодисалар тўғрисида дарҳол ўрмон устасига ёки ўрмон бўлимига маълум қилиш.

Ҳар бир ўрмончига қўриқлаш учун ўрмончига ишониб топширилган давлат мол-мулки рўйхатини ўз ичига оладиган ўрмон айланмаси паспорти берилади.

12. Ўрмон бегининг ёрдамчилари қуйидаги ҳуқуқларга эга:

ўрмон бўлими ҳудудида огоҳлантирувчи ёнғинга қарши чора-тадбирлар ўтказилишига бевосита раҳбарлик қилиш, ўрмон ёнғинлари келиб чиққан тақдирда эса ўрмон беги ёки бошқа юқори турувчи бошлиқ келгунга қадар ёнғинни ўчиришга раҳбарлик қилиш;

ўрмон бўлимига тушган ўрмонларни қўриқлаш, муҳофаза қилиш, улардан фойдаланиш ва уларни такрорий кўпайтириш соҳасидаги маъмурий ҳуқуқбузарликлар тўғрисидаги ҳужжатлар ва баённомалар тузилишининг тўғрилигини текшириш, ўзбошимчалик билан кесилган ёки шикастланган ўрмонни моддий-пул жиҳатидан баҳолаш.

Ўрмонбегининг ёрдамчилари қуйидагиларга мажбурдир:

экилган дарахт кўчатларини ва ўрмоннинг табиий тикланишини назорат қилиш, ўтқазилган дарахт кўчатларини парвариш қилиш;

ўрмон усталари, ўрмончилар ва вақтинчалик ёнғин қоровулларига йўл-йўриқ бериш ва уларга юкланган мажбуриятларнинг ўз вақтида ва аниқ бажарилишини назорат қилиш;

ўрмон бўлимида ишлаётган барча ёғоч тайёрлаш ташкилотлари ва бошқа ташкилотлар томонидан дарахтларни кесиш, ёғоч сотиш, ёнғин хавфсизлиги қоидаларига риоя қилинишини назорат қилиш, қоида бузилишлари аниқланган тақдирда тегишли баённомалар тузиш;

ўрмон айланмалари ва участкаларни тафтиш қилиш.

13. Ўрмон усталари бевосита ўрмон бегига ва унинг ёрдамчисига бўйсунадилар.

Ўрмон усталари қуйидаги ҳуқуқларга эга:

ўрмонларни қўриқлаш, муҳофаза қилиш, улардан фойдаланиш ва уларни такрорий кўпайтириш, шунингдек ўрмонда ҳайвонот дунёси соҳасидаги маъмурий ҳуқуқбузарликлар тўғрисида далолатномалар тузиш ва баённомаларни расмийлаштириш;

дарахтлар кесилган жойларни текширишда, ёғоч материаллари тайёрлашда ва участкада ўрмон ишларини бажаришда қатнашиш, алоҳида ҳолларда ўрмонбегининг топшириғига кўра тегишли баённома тузган ҳолда текширишни мустақил амалга ошириш;

белгиланган намунадаги тамғага эга бўлиш: рухсат берувчи тамға — дарахтларни, тайёрланаётган ёғоч материалларни ва ёғоч сотишда қоладиган тўнкаларни тамғалаш учун ва кесувчи тамға — ҳуқуқбузарликни содир этган шахслардан олиб қўйилган материалларни, шунингдек дарахтлар ўзбошимчалик билан кесилгандан кейин қолган тўнкаларни тамғалаш учун;

ноқонуний олинган ўрмон маҳсулотларини ва олиш қуролларини олиб қўйиш ҳамда масала белгиланган тартибда ҳал этилгунга қадар тилхат остида сақлаш учун тегишли органнинг вакилига топшириш.

Ўрмон усталари қуйидагиларга мажбурдир:

ўрмон айланмаларини тафтиш қилиш, ўрмончилар томонидан кордонлар, қурол-яроғ ва ўрмончиларга ишониб топширилган мол-мулк зарур тарзда сақланишини кузатиб бориш;

ўз участкаси, участка таркибига кирадиган ўрмон айланмалари чегараларини, шунингдек барча ёнғинга қарши иншоотлар, сув ҳавзалари, дарёлар, кўллар, каналлар, алоқа пунктлари жойлашган жойни ва уларнинг ҳолатини ҳамда ўзлари билан чегарадош ўрмон усталари яшаш жойини яхши билиш;

ўз участкалари ўрмончилари ишига раҳбарлик қилиш ва уларга йўл-йўриқ бериш, шунингдек улар ўз мажбуриятларини бажариши устидан назорат қилиш;

ўрмон ёнғинлари келиб чиққан тақдирда айни вақтда бу ҳақда ўрмончини хабардор қилган ҳолда ўрмон ёнғинларини бартараф этиш чора-тадбирларида бевосита қатнашиш;

тегишли ҳужжатлар ва баённомаларни бир суткадан кечикмай ўрмон бўлими ёки ўрмон хўжалигига юбориш;

участкада вақтинчалик ёнғин қоровуллари ишига раҳбарлик қилиш;

дарахт кўчатлари экиш ва ўтқазиш;

ўрмон табиий тикланишига, дарахт кўчатлари парвариш қилинишига, ўрмон уруғларини теришга кўмаклашиш;

дарахт кесишларга раҳбарлик қилиш, ўрмонни парвариш қилиш ва бошқа ўрмон хўжалиги чора-тадбирлари;

ўрмон тузиш ишларини амалга оширишда ўз ходимларига ва ўрмон тузиш партиясига ўрмон айланмалари, даҳалараро йўлак ва йўлакчалар чегараларида оралиқ белгиларини кўрсатиш;

ўрмонни кесиш учун ажратишда, пичан ўриш учун ўрмон майдонлари, яйлов ерлар ва бошқа қўшимча фойдаланиладиган ерларни ажратишда қатнашиш.

14. Ўрмонбегилар ўз ўрмон бўлимлари ўрмон қўриқчилиги учун бевосита жавоб берадилар.

Ўрмонбегилар қуйидаги ҳуқуқларга эга:

ўрмонда ишлаётган барча ташкилотлар томонидан дарахтларни кесиш, ёғоч сотишнинг белгиланган қоидалари ва ёнғин хавфсизлиги қоидалари бажарилишини белгиланган тартибда назорат қилиш;

ўрмон тўғрисидаги қонунчилик бузилиши ва ўрмон ёнғинлари ҳолатлари бўйича баённомалар ўз вақтида ва тўғри тузилишни кузатиб бориш, уларни ўз вақтида расмийлаштириш ва тегишли ҳуқуқни муҳофаза қилиш органларига юбориш;

ўрмон хўжалиги директори топшириғи бўйича ўрмон тўғрисидаги қонунчилик бузилиши ва ўрмон ёнғинлари тўғрисидаги ишлар бўйича судларда вакиллик қилиш.

Ўрмонбегилар қуйидагиларга мажбурдир:

ўрмон бўлими ҳудудида ўрмонларни ёнғинлардан муҳофаза қилиш ишларига ва ўрмон тўғрисидаги қонунчилик бузилишининг олдини олиш ишларига раҳбарлик қилиш, шунингдек дарахт кўчатлари экиш ва ўрмоннинг табиий тикланиши ҳамда ўрмон экинлари парвариш қилиниши ишига раҳбарлик қилиш;

ўрмон усталари ва ўрмончиларнинг техник билимларини ошириш чора-тадбирларини амалга ошириш;

кўнгиллиларни ўрмонларни қўриқлашга жалб этган ҳолда аҳоли орасида тушунтириш ишларини ташкил этиш ва ўтказиш;

барча ўрмон бўлимлари бўйича ўрмон хўжалигида ёнғинга қарши чора-тадбирларнинг йиллик тезкор режалари ишлаб чиқилишида қатнашиш;

барча олдини олувчи ёнғинга қарши чора-тадбирлар ўтказилишига, шунингдек ўрмон бўлими ҳудудида ёнғинларни ўчиришга раҳбарлик қилиш.

15. Ўрмонларни қўриқлаш ва муҳофаза қилиш муҳандислари ўрмон хўжаликлари директорларига бўйсунадилар ва улар билан биргаликда ўрмонларнинг қўриқланиши ҳолати учун масъул ҳисобланадилар.

Ўрмонларни қўриқлаш ва муҳофаза қилиш муҳандислари қуйидаги ҳуқуқларга эга:

ўрмон хўжалиги бўйича дарахт тайёрловчилар ва ўрмонда ишлаётган бошқа ташкилотлар томонидан дарахтларни илдизи билан сотиш қоидалари ва ўрмонларда ёнғин хавфсизлиги талаблари бажарилишини текшириш;

ўрмон тўғрисидаги қонунчилик бузилиши, ўрмон ёнғинлари ҳолатлари бўйича баённомалар тўғри ва ўз вақтида расмийлаштирилишини кузатиб бориш ва қоидалар бузилишини рўйхатга олиш дафтарларида улар ҳисобини юритиш;

ўрмон хўжалиги директорининг топшириғи бўйича ўрмон хўжалиги жойлашган туманда бириктирилган ўрмонлар қўриқланишининг ҳолатини текшириш.

Ўрмонларни қўриқлаш ва муҳофаза қилиш муҳандислари қуйидагиларга мажбурдир:

ўрмон тўғрисидаги қонунчиликни, шунингдек дарахт кўчатлари экиш ва ўтқазиш, ўрмонларни ёнғинлардан қўриқлаш ҳамда ўрмон тўғрисидаги қонунчилик масалаларини тартибга соладиган бошқа ҳужжатларни билиш;

жиноий ишлар ва маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги ишлар ваколатли орган томонидан кўриб чиқилишига кўмаклашиш;

ўрмон кордонлари, ўрмонни қўриқлаш бўйича бошқа иморатлар ва иншоотлар соз ҳолатда сақланиши, шунингдек бириктирилган хизмат қуроли ва ўқ-дорилар тўғри сақланиши учун ўрмончилар ишини назорат қилиш;

ўрмон бўлимлари, участкалар ва ўрмон айланмаларида ўрмонларнинг қўриқланиши ҳолатини белгиланган тартибда назорат қилиш;

ўрмон усталари, ўрмончилар ва вақтинчалик ёнғин қоровулларининг техник билимларини ошириш бўйича ўқиш ташкил этиш;

ўрмон хўжаликларининг ўрмонларини қўриқлаш бўйича чора-тадбирларни ишлаб чиқиш ва амалга ошириш;

ёнғин минораларини қуришга ва таъмирлашга раҳбарлик қилиш, радиотелефон алоқа воситаларининг созлигини кузатиб бориш;

ўрмон ёнғинларига қарши кураш соҳасида фан ва техниканинг энг янги ютуқларини ўрмон хўжаликларига жорий этиш ишига бевосита раҳбарлик қилиш;

авиация ёрдамида патруллик қилиш ҳамда ўрмон ёнғинларига қарши авиация ёрдамида ва бошқа воситалар билан бевосита қарши кураш олиб бориш юзасидан ўрмон хўжалиги бўйича ўрмонларни ёнғинлардан ердан ва авиация ёрдамида қўриқлаш ишини мувофиқлаштириш;

ўрмон ёнғинларини ўчиришга бевосита раҳбарлик қилиш ва қатнашиш.

16. Бош ўрмонбегилар қуйидаги ҳуқуқларга эга:

ўрмонни қўриқлашни ташкил этишда техник ёрдам бериш, ўрмон хўжалиги жойлашган туманда ўрмондан тўғри фойдаланилишини ва қўриқланишини кузатиш;

ўрмон йўллари бўйлаб ўрмонда олов билан эҳтиёткорлик билан муносабатда бўлиш зарурлиги ва ёнғин хавфсизлиги бузилганлиги учун жавобгарлик тўғрисида огоҳлантирувчи умумий фойдаланиладиган аншлаглар ва плакатлар ўрнатиш;

ўрмон йўллари бўйлаб дам олиш ва чекиш учун умумий фойдаланиладиган жойларни жиҳозлаш.

Бош ўрмонбегилар қуйидагиларга мажбурдир:

ўрмон хўжаликларида ўрмонларни такрорий кўпайтириш, дарахт кўчатлари экиш ва ўтқазиш, ўрмонларни ёнғинлардан қўриқлаш, ўрмон тўғрисидаги қонунчилик бузилиши ҳолатларини аниқлаш, шунингдек ўрмон қўриқчилигини таъминлашни такомиллаштириш мақсадларида замонавий фан ва техниканинг энг янги ютуқларини жорий этиш бўйича барча техник ва ишлаб чиқариш-хўжалик чора-тадбирлари ташкил этилиши ва ўтказилишига умумий раҳбарлик қилиш;

идоравий мансуб ўрмон бўлимлари учун ўрмонларни қўриқлаш билан боғлиқ барча чора-тадбирлар бўйича режалар ишлаб чиқилишида раҳбарлик қилиш ва уларнинг бажарилишини назорат қилиш;

жойларда техник йўриқномалар, ўрмонларни қўриқлаш соҳасида қоидалар ва бошқа кўрсатмаларга риоя қилиниши ва бажарилишини таъминлаш;

ўрмон хўжаликлари ва ўрмон бўлимлари ўрмон қўриқчилиги ходимларининг техник билимларини ошириш чора-тадбирларини ташкил этишга раҳбарлик қилиш;

ўрмонда ёнғинга қарши минераллаштирилган полосалар, зовурлар, сув ҳавзалари барпо этиш, ўрмонни ёғоч чиқиндилари ва бошқа тез ёнадиган материаллардан тозалаш, шунингдек ўрмонларни ёнғин хавфсизлигини оширишга йўналтирилган бошқа ўрмон хўжалиги чора-тадбирларини амалга ошириш;

аҳоли ва ўрмонларда ишларни бажараётган ёки объектларга эга бўлган ташкилотлар ходимлари орасида ўрмонларда ёнғин хавфсизлиги қоидалари бўйича тушунтириш ишлари олиб бориш;

ўрмон хўжаликлари ҳудудида келиб чиқадиган ўрмон ёнғинларини ўз вақтида аниқлаш ва бартараф этишни таъмирлаш чора-тадбирларини кўриш.

17. Вақтинчалик ёнғин қоровуллари қуйидагиларга мажбурдир:

ўрмонларни ёнғинлардан қўриқлаш бўйича ўрмончи ва ўрмон устасининг фармойишлари ва кўрсатмаларини бажариш;

қўриқланаётган участкада ёнғин хавфсизлиги чора-тадбирларига риоя қилинишини кузатиш;

ёнғин минорасида навбатчилик қилиш, ёнғин аниқланган тақдирда эса ёнғин келиб чиққан жой ва оловнинг йўналиши тўғрисида ўрмончини, ўрмон устасини ёки бошқа олдиндан белгиланган пунктларни дарҳол хабардор қилиш.

18. Ўрмон хўжаликлари директорлари қуйидаги ҳуқуқларга эга:

ҳуқуқбузарликни содир этган шахсларни интизомий, маъмурий ва жиноий жавобгарликка тортиш тўғрисидаги материалларни тегишли органларга юбориш;

ўрмон тўғрисидаги қонунчилик бузилиши туфайли етказилган зарарнинг ўрнини қоплаш тўғрисидаги даъволарни судга тақдим этиш;

ўрмон хўжалиги жойлашган туманлардаги бириктирилган ўрмонларда ўрмондан тўғри фойдаланиш ва уни қўриқлаш учун назоратни ташкил этиш ва аниқланган қоидабузилишларни бартараф этиш юзасидан тегишли чора-тадбирлар кўриш.

Ўрмон хўжаликлари директорлари ўрмонларни такрорий кўпайтириш ва ёнғинлардан қўриқлаш, ўрмон тўғрисидаги қонунчилик бузилишининг олдини олиш бўйича барча чора-тадбирлар амалга оширилиши устидан умумий раҳбарлик қилиши шарт.

1. Ўрмон қўриқчилигида хизмат қилиш
2. Ўрмончилар ва ўрмон усталари алмашганда белгиланган шакл бўйича ўрмон айланмаси (участка)ни қабул қилиш-топшириш далолатномаси тузилади.

Ўрмон айланмасини топширишда ўрмон устасининг ҳозир бўлиши, участкани топширишда эса — ўрмон хўжалигининг ўрмонларини қўриқлаш ва муҳофаза қилиш муҳандисининг ҳамда ўрмон беги ёки унинг ёрдамчисининг ҳозир бўлиши шарт.

20. Намунали ишлаганлиги, муваффақиятлар, ташаббус кўрсатганлиги, ўрмон тўғрисидаги қонунчилик бузилишига ва ўрмон ёнғинларига қарши курашдаги топқирлиги учун ўрмон қўриқчилиги ходимлари учун бюджет маблағлари ва ўз маблағлари доирасида қуйидаги рағбатлантиришлар назарда тутилган:

мукофот бериш;

қимматбаҳо совға билан тақдирлаш;

фахрий ёрлиқ билан мукофотлаш.

Ўрмон қўриқчилиги ходимларини рағбатлантириш ички меҳнат тартиби қоидалари бўйича қўлланилади.

21. Ўрмон қўриқчилиги ходимлари белгиланган намунадаги формали кийим-бош кийиб юрадилар. Ўрмон қўриқчилари, инспекторлари, егерлар, давлат қўриқхоналари, миллий табиат боғлари, биорезерват ва бошқа муҳофаза этиладиган табиий ҳудудлар инспекторлари учун мўлжалланган хизмат қуроли, унинг ўқ-дорилари ва махсус воситалар турлари, типлари (моделлари), сони, шунингдек олиш, сақлаш, ташиш, бериш, қабул қилиш ва ҳисобга олиш тартиби Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги билан келишилган ҳолда Ўрмон хўжалиги давлат қўмитаси томонидан белгиланади.

Ўрмон қўриқчилиги ходимларининг формали кийим-боши тавсифи ва лавозим фарқлаш белгилари ушбу Низомга 1 ва 2-иловаларда келтирилган.

Ўрмончилар, егерлар ва давлат қўриқхоналари, миллий табиий боғлар инспекторлари, шунингдек ўрмон хўжалигининг идоравий инспекторлари кўкрак белгилари тақиб юрадилар. Ушбу шахслар хизмат вазифаларини бажариш вақтида кўкрак белгисини тақиб юришлари шарт. Кўкрак белгиси бир ойда бир марта хатловдан ўтказилади.

Ўрмон қўриқчилиги ходимларига формали кийим-бош бериш нормалари ва кийиш муддатлари мазкур Низомга 3-иловада келтирилган.

Ўрмон қўриқчилиги ходимларини белгиланган тартибда формали кийим-бош билан таъминлаш билан боғлиқ харажатларни молиялаштириш ўрмон хўжалиги корхоналари маблағлари ҳисобига амалга оширилади.