Ўзбекистон Республикаси ўрмон фонди 12 миллион гектардан ортиқ майдонни эгаллайди, ўрмонларнинг асосий қисми баланд тоғ ён-бағирларида ва водий раёнларида тўпланган. Мамлакатимизда 70 га яқин дарахт, 320 турдаги бута ва 130 дан ортиқ ярим бута ўсимликлари мавжуд, 320 дан ортиқ ноёб ва йўқолиб кетиш хавфи остида турган ўсимликлар турлари Ўзбекистон Қизил китобига киритилган.
Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Озиқ-овқат ва қишлоқ хўжалиги ташкилоти (ФАО) экспертларининг фикрича, Барқарор ривожланиш мақсадларига эришишда унумдор, хилма-хил ва соғлом ўрмонларни сақлаш муҳим аҳамиятга эга. Бунда ҳамкорликни ривожлантириш, илғор хорижий тажрибани ўзлаштириш муҳим аҳамият касб этмоқда.
Туркиянинг ўрмон амалиёти билан танишиш ва ўрмон биохилма-хиллигини сақлаш ва ўрмонларни қайта тиклаш бўйича ҳамкорликни янада ривожлантириш мақсадида 2022 йил октябрь ойи охирида ФАО мутахассислари, Ўрмон хўжалиги давлат қўмитаси, Ўзбекистон Республикаси Инвестициялар ва ташқи савдо вазирлиги, Молия вазирлиги масъул раҳбарларидан иборат Ўзбекистон делегацияси Туркияга ташриф буюрди.
Ташриф Ўзбекистон Республикаси Ўрмон хўжалиги давлат қўмитаси ва Туркия Қишлоқ ва ўрмон хўжалиги вазирлиги ўртасидаги ҳамкорлик доирасида ФАОнинг Ўзбекистондаги иккита лойиҳаси – “Тоғли ва тоғли ҳудудларда ўрмонларни барқарор бошқариш” миллий лойиҳаси кўмагида ташкил этилди. “Ўзбекистоннинг водий ҳудудлари” ва “Марказий Осиё ва Туркиянинг қурғоқчиликка мойил ва шўрланган қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқариш ландшафтларида табиий ресурсларни комплекс бошқариш” (CACILM-2) минтақавий лойиҳаси Глобал экологик фонд (GEF) томонидан қўллаб-қувватланади.
Анқарада делегация аъзолари ФАОнинг Марказий Осиё бўйича субминтақавий координатори Виорел Гуту билан учрашди. Учрашувда Ўзбекистон Республикаси Ўрмон хўжалиги давлат қўмитаси раиси Низомиддин Бакиров ФАО томонидан Ўзбекистонда амалга оширилаётган лойиҳалар самарадорлигини юқори баҳолади ва ҳамкорликни кенгайтириш бўйича таклиф билан чиқди. Хусусан, томонлар ўрмон хўжалиги ва биохилма-хилликни сақлаш соҳасида кадрлар салоҳиятини ривожлантириш, шунингдек, ГЕФ ресурсларини жалб этган ҳолда Орол денгизи ландшафтларини тиклаш бўйича янги лойиҳаларни ишлаб чиқиш ва кейинчалик амалга ошириш зарурлиги тўғрисида келишиб олдилар. Бундан ташқари, ФАОнинг Ўзбекистондаги янги ташаббуси – эр ва ўрмонларни барқарор бошқариш ва эр деградацияси нейтраллигини сақлаб қолиш учун ландшафтни тиклашга кўмаклашишга қаратилган “Ўзбекистоннинг қурғоқчил экотизимларида ўрмонлар ва яйловларни барқарор бошқариш” лойиҳасига катта умидлар берилди.
Сўнгра Ўзбекистон делегацияси Ўзбекистон-Туркия ўрмон хўжалиги қўшма конференсиясида иштирок этди. Туркия томонидан Туркия Қишлоқ ва ўрмон хўжалиги вазири ўринбосари Вейсал Тирякий бошчилигида тегишли вазирлик ва идоралар мутахассислари иштирок этди. Ўрмон ёнғинларига қарши курашиш, ёнғоқ плантацияларини барпо этиш, тоғ ўрмонларини тиклаш, сув ҳавзалари атрофида ўрмон плантацияларини барпо этиш, ўрмонларнинг биохилма-хиллигини сақлаш, шунингдек, ўрмонларнинг табиатини яхшилаш бўйича тажриба алмашиш бўйича самарали ҳамкорликни янада кенгайтириш масалалари муҳокама қилинди. ўрмон хўжалиги соҳасидаги қонун ҳужжатлари муҳокама қилинди. Учрашув якунлари бўйича юқоридаги йўналишларда умумий қиймати 2 миллион долларлик қўшма лойиҳаларни амалга ошириш бўйича келишувга эришилди. Бундан ташқари, Туркия Қишлоқ ва ўрмон хўжалиги вазирлиги Ўзбекистоннинг деградацияга учраган ва эрозияга учраган ўрмонларида тоғ террасаларини яратишни қўллаб-қувватлаш учун умумий қиймати 300 минг доллар бўлган 2 та мини-экскаватор совға қилди.
Ўзбекистон делегацияси Туркияга ташрифи давомида сармоявий лойиҳаларни амалга ошириш доирасида Элазиғ ҳудудида тоғ ўрмонларини яратишнинг ўзига хос жиҳатлари билан ҳам танишди. Шу билан бирга, делегация аъзолари кўчатхоналарда кўчат етиштиришда томчилатиб суғориш технологиясини қўллаш, ўрмон уруғини етиштириш, қайта ишлаш ва сақлаш усулларига алоҳида эътибор қаратди.
Делегация аъзолари Кастомону вилояти ўрмонларига ташриф буюриб, 60 метр баландликда 3 км узунликдаги экологик сўқмоқ жойлашган Ҳорма канёнида яратилган туристик инфратузилма имкониятларини баҳолади. Бетакрор табиат манзараси нафақат маҳаллий, балки хорижлик сайёҳларни ҳам ўзига тортади. Тўпланган тажриба ва янги технология ва кўникмаларни кейинчалик қўллаш Ўзбекистон ҳудудларини ўрмонларни қайта тиклаш, ўрмонзорларни кўпайтириш, туризмни ривожлантиришда катта аҳамиятга эга бўлади.
